Met grote spijt en droefheid kondigen wij het overlijden aan van RAOUL SERVAIS, kunstenaar-filmer en pionier van de Vlaamse/Belgische/Europese animatie.
Hij overleed op vrijdag 17 maart 2023 in zijn woning te Leffinge waaraan hij zo
gehecht was.
Dit werd ons medegedeeld door de familie Servais.
Raoul Servais, 94 jaar, bleef met veel interesse de activiteiten rond zijn werk volgen.
Zo was hij nog aanwezig op Film Fest Gent in oktober 2022 om de wereldpremière van zijn 16de kortfilm “Der Lange Kerl” (in samenwerking met regisseur Rudy Pinceel) bij te wonen.
Hij was zeer opgetogen dat zijn manuscript “Oorlogsherinneringen“ zopas werd gepubliceerd door de Koning Boudewijnstichting in het kader van de tentoonstelling die nog tot 31 mei 2023 loopt in het ‘In Flanders Fields Museum’ in Ieper.
Wij betuigen ons oprecht medeleven aan de familie. Het gemis zal groot zijn.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Raoul Servais werd in 1928 in Oostende geboren en groeide uit tot een van de belangrijkste figuren in de geschiedenis van de animatie. Zijn werk wordt gekenmerkt door een surrealistische en dromerige kwaliteit, en verkent vaak thema's als liefde, dood en de menselijke conditie. Raoul Servais was vooral een vredesactivist en waarschuwde voor de gevaren van extremisme.
Raoul Servais studeerde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent, waar hij zijn unieke stijl ontwikkelde en begon te experimenteren met animatietechnieken. In 1963 richtte hij er een autonome afdeling Animatiefilm op, waar hij jarenlang les gaf. Dat is meteen de eerste school voor animatiefilm op het Europese vasteland.
Raoul Servais behaalde meer dan 60 filmprijzen en onderscheidingen, onder meer de San Marco Leeuw voor beste animatiefilm in Venetië met “Chromophobia” (1966), de Grote Prijs van de Jury in Cannes met “Operation X-70” (1971 ), de Gouden Palm, eveneens in Cannes, voor “Harpya” (1979), de Grote Prijs en de prijs van de internationale filmkritiek op het animatiefilmfestival van Annecy voor “Nachtvlinders“ (1998).
Hij won belangrijke prijzen op tal van andere festivals in België en in het buitenland zoals Bilbao, Teheran, Montreal, Leipzig, Moskou, Chicago, Philadelphia, Sydney, Oberhausen, Zagreb, Porto, Rome, Valladolid.
In oktober 2015 kreeg hij de Zilveren Aar op het Valladolid filmfestival voor zijn kortfilm “Tank”.
Op 15 oktober 2022 ontving hij de Joseph Plateau Honorary Award voor zijn oeuvre op Film Fest Gent.
Servais was een echte pionier op het gebied van animatie en verlegde voortdurend de grenzen van wat mogelijk was met het medium. Zijn werk is een inspiratie geweest voor talloze kunstenaars en animatoren over de hele wereld.
Servais-hommages met retrospectieven van zijn werk werden o.a. gehouden in het Centre Georges Pompidou in Parijs, het Centre Wallonie-Bruxelles in Parijs, in Saint-Etienne, Annecy, Valladolid, Madrid, Valencia, Siena, Bursa, Istanbul, Ankara, Sousse (Tunesië), Meknes (Marokko), Montreal, Vancouver, het Museum of Modern Art en het Ziegfeld Theatre in New York en in Chicago. Voorts in de Walt Disney Studios in Burbank – Hollywood, Tokyo, Osaka, Hiroshima, Hongkong, Taishung (Taiwan), Jeonju (Zuid-Korea), Rio de Janeiro, São Paulo, Sint-Petersburg en Poznan. Tentoonstellingen van zijn grafisch-filmisch oeuvre reisden naar Osaka, Annecy, Montreal, Parijs, Laon, Roubaix, Teheran, Bursa, Caïro, Valladolid, São Paulo, Gent, Oostende, Middelkerke en Bredene.
Naast zijn animatiewerk was Servais ook een getalenteerd schilder en illustrator, met een aantal tentoonstellingen van zijn werk in heel Europa. Hij bleef tekenen en kunst creëren tot aan zijn overlijden, een erfenis achterlatend die toekomstige generaties zal blijven inspireren.
Eind 2019 schonk Raoul Servais een groot deel van zijn archief aan de Koning Boudewijnstichting die hiermee Servais’ patrimonium blijvend wil bewaren voor het nageslacht, en het ook voor iedereen toegankelijk wil maken via o.a. reizende tentoonstellingen.
Hieronder vindt u de tekst gebracht door Wim De Witte, programmadirecteur Film Fest Gent naar aanleiding van de overhandiging van de Joseph Plateau Honorary Award op 15 oktober 2022.
Beste Raoul,
Film Fest Gent is fier en blij u vandaag te mogen ontvangen naar aanleiding van de wereldpremière van uw jongste film "Der Lange Kerl". Omdat hij een synthese vormt van al het goede dat uw filmwerk kenmerkt, krijgt hij een bijzondere plaats in dit rijk gestoffeerd kortfilmweekend. Net zoals uw vorige kortfilm, "Tank", speelt "Der Lange Kerl" zich af in de eerste wereldoorlog en opnieuw weerklinkt een humane, pacifistische boodschap. Al van in het begin van uw carrière en met name, vanaf "Chromophobia", maakt u geen geheim van uw afkeer van militarisme, nationalisme en ander autoritair geestverstikkend onheil.
Louter vormelijk bekeken bestaat "Der Lange Kerl" uit een samenspel van live action en animatie. Beide aspecten, live action en animatie naadloos vermengen is al decennialang een soort rode draad in uw oeuvre. En het ligt volledig in de lijn van wat u gans uw leven deed en nog doet: grenzen verleggen. Dat leidde tot de uitvinding van de Servaisgrafie. Die techniek leverde u in Cannes voor "Harpya" de eerste Gouden Palm op voor een Belgische cineast.
Maar de explosie van de digitalisering haalde de Servaisgrafie in en stak ze voorbij. Geen reden evenwel om bij de pakken te blijven zitten, integendeel. Wat u zelf, computergewijs, niet in de vingers had, vertrouwde u toe aan jongeren en andere specialisten. Groter bewijs van uw open en genereuze geest als kunstenaar bestaat er niet. (U brengt niet alleen live action en animatie maar ook mensen samen.)
Onder uw impuls en leiding komt telkens opnieuw een film tot stand die verschilt van de vorige. Uw oeuvre bekijken, staat gelijk met een tocht doorheen een flink stuk kunstgeschiedenis van de 20ste eeuw. We herkennen verwijzingen naar en invloeden van o.a. Paul Delvaux, Léon Spilliaert, Constant Permeke en René Margritte. Buitenlandse critici aarzelen niet om Pablo Picasso, Joan Miro en Paul Klee te citeren. Zoveel lof vertaalde zich in meer dan zestig grote prijzen en in talloze prestigieuze tentoonstellingen en retrospectieven.
De poëtische magie, het intrigerende magisch-realisme in uw werk heeft een onweerstaanbare universele weerklank.
Beste Raoul, van pionier van de Belgische animatiefilm groeide u uit tot de Nestor ervan. Een Nestor die nog altijd met fiere koppigheid voort pioniert. Zelf koestert u het woord kluizenaar als u het over uzelf heeft. Maar achter die kluizenaar gaat een filosoof, een virtuoos stilist, een geëngageerd kunstenaar, een gedreven pacifist, kortom, een schoon mens schuil.
Mogen wij u daarom en voor uw bijdrage aan de filmkunst in het algemeen en de animatiefilm in het bijzonder, eren met deze Joseph Plateau Honorary Award.
Dank om bij ons te zijn.
Lees ook :
Raoul Servais. Van pionier tot nestor (Raf Butstraen)
FFG eert Raoul Servais voor grensverleggend oeuvre (Raf Butstraen)
